Rằm tháng 10, nhìn lại bình an bên trong

Thượng tọa Trưởng ban Văn hóa Phật giáo TPHCM chỉ ra sự khác biệt về đời sống xưa và nay. 

“Ngày xưa, một năm có hai vụ lúa, làm lụng sáu tháng nuôi lấy một năm, thời gian còn lại sống thảnh thơi, nhàn hạ, nghĩa tình. Ông, bà, cha, mẹ, chồng, vợ, anh, chị, em, họ hàng, có những gia đình tam đại đồng đường, rồi tứ đại đồng đường quây quần trong một gia đình yên ấm”.

Ngày nay, mọi người tất bật với trăm công nghìn việc. Trẻ em bề bộn với việc học; người lớn đi làm từ cấp quản lý, lãnh đạo, cán bộ, nhân viên..., kể cả trong chùa cũng vậy, đều đủ mọi áp lực. 

“Vì thế bất cứ thành phần nào trong xã hội cũng gặp áp lực, không như thời ông bà xưa tuy sống không đầy đủ tiện nghi nhưng lại quá đỗi bình an, hạnh phúc”, thầy nói. 

Qua đó, Thượng tọa kết luận, mặc dù tiện nghi đầy đủ hơn xưa nhưng chưa bao giờ bệnh trầm cảm trở thành một vấn nạn lớn của toàn xã hội như bây giờ. 

Thầy đặt vấn đề về “hệ điều hành” bình an trong tâm thức của mỗi người có được cài đặt, cài đặt rồi thì chạy có ổn hay chưa trước guồng quay xã hội. “Nếu nhận thấy chưa ổn, phải nâng cấp hệ điều hành đó. Không phải nâng cấp cho riêng mình mà nâng cấp ở đây là biết vận dụng nguồn lực trí tuệ, vận dụng bằng chính khối óc của chúng ta, phục vụ cho xã hội, cho đất nước và rộng hơn là toàn cầu”, Thượng tọa Trí Chơn nhấn mạnh.

Nhân đây, thầy nói tới những “cơn bão” truyền thông, mạng xã hội ập vào mỗi người, dần dà đến một lúc tin xấu, bất thiện, thị phi tràn ngập trong trí não. 

Thầy khuyến khích Phật tử cần xem xét lại những thông tin có thật sự cần thiết cho mình hay không, đừng để hệ điều hành tâm thức bị rối mù bởi sự chen chúc của thông tin “rác”, độc hại. 

Làm mới thân tâm

“Đức Phật thuyết bài pháp đầu tiên đã nói về bốn chân lý mầu nhiệm, trong đó, chân lý đầu tiên là sống trên đời là khổ. Ở đây không nói là bi quan hay lạc quan, không nói là tiêu cực hay tích cực, mà đó là sự thật”, Thượng tọa Trí Chơn chia sẻ. 

Theo thầy, có mặt trên đời là khổ, già nua là khổ, bệnh hoạn là khổ, mất đi là khổ; sống với người mình ghét là khổ, xa cách người mình yêu thương là khổ, điều mình mong cầu mà không đạt được là khổ… 

Mỗi ngày như vậy, vô số vấn đề trong đời sống diễn ra, tấm thân giả tạm, do nhiều duyên hợp lại của chúng ta trồi sụt, đấy cũng là khổ. 

Không bi quan bởi theo Thượng tọa, tất cả mọi khổ đau đều có căn nguyên và giải pháp của nó. “Cái khổ nhất của kiếp người, đó là vô minh, tham lam, sân giận, si mê”, thầy nói. 

Và thiền định chính là phương pháp cốt tuỷ giúp cho con người cân bằng cuộc sống, rũ bỏ phiền não. 

“Pháp thiền của Đức Phật giúp chúng ta lắng đọng tâm tư, tập trung tâm ý, nuôi dưỡng được bình an, hạnh phúc và từ đó có được trí tuệ để minh định cuộc sống, chọn cho mình hướng đúng - sai và thực hiện tốt những việc cần làm”.

Thầy Trí Chơn khuyến khích, mỗi ngày dù là Phật tử hay chưa phải, chỉ cần ý thức xây dựng bình an cho tự thân nên dành ra 15 - 30 phút thiền định. Theo đó, chỉ cần ngồi xuống, rũ bỏ tất cả mọi suy nghĩ thì khoảng thời gian đó sẽ giúp tái tạo năng lượng cho cả ngày làm việc thảnh thơi và vui khỏe. 

Vị thầy giảng sư nổi tiếng nói, một ly nước nếu cứ liên tục khuấy đảo thì cáu cặn sẽ hiện lên nhưng sau một hồi để yên chúng sẽ lắng xuống. Miếng thủy tinh khi đặt dưới ánh mặt trời trong 1-2 phút sự tích tụ ánh sáng của mặt trời lên thủy tinh có thể đốt cháy tất cả những gì dưới ánh sáng tích tụ của nó. 

“Cho nên, dưới ánh sáng tích tụ của trí tuệ, tất cả đều có thể được giải phóng và hóa giải. Và cái bị thiêu đốt ở đây chính là phiền não, lo toan, tính toán của mình”, thầy Trí Chơn giải thích.

Trước hết, ngồi xuống kiết già, hai bàn chân ngửa lên nhau, hoặc ngồi bán già, tức là một bàn chân đặt lên đùi, hoặc là ngồi xếp bằng, tức là ngồi chồng lên nhau. Trong tất cả các tư thế, kiết già là thế ngồi vững chãi nhất, tuy lúc đầu ngồi rất đau và khó chịu nhưng khi vững chãi có thể ngồi được nhiều giờ. 

Kế đến, hai tay để phía trước bụng, tay phải để lên tay trái hoặc ngược lại. Ngồi với một tâm thế thoải mái nhất và không để bận bịu bởi bất cứ gì, đặt một cái tưởng ở trên đỉnh đầu, tất cả các tế bào, tất cả các bó cơ đều thả lỏng. Từ trên đỉnh đầu thả xuống trán, thả xuống đôi mắt, xuống mũi, xuống miệng... dần dần hết toàn thân. Xuống tới đâu thì buông lỏng tới đó và hiến tặng cho mình một nụ cười.

Không suy nghĩ những chuyện đã qua, bởi vì nó không có. Không suy nghĩ những chuyện chưa tới, bởi vì nó không có. 

Chỉ ý thức ngay bây giờ là thân đang ở đây, tâm đang ở đây và hơi thở đang ở đây. Buông lỏng và để tâm nhẹ nhàng thảnh thơi, chỉ cần theo dõi hơi thở, mạnh yếu như thế nào, ta ghi nhận như vậy. Khi tâm phóng túng, biết rằng tâm lao xao rồi quay về hơi thở. 

Thở vào, biết đang thở vào. Thở ra, biết đang thở ra. Hơi thở dài đang vào, rõ biết hơi thở dài đang vào. Hơi thở dài đang ra, rõ biết hơi thở dài đang ra. 

Tựu trung, suốt quá trình thiền định, không có gì ngoài trụ tâm vào trong hơi thở. Cần lưu ý là đừng áp đặt hơi thở, đừng cố thở hay ra lệnh, mà đây là hơi thở tự nhiên. Hơi thở vào - ra như thế nào, chỉ cần theo dõi và ghi nhận như vậy. 

Ngày định mệnh

Năm 2004, một nhà xuất bản đã mua trọn bản quyền 3 tác phẩm Thiên niên kỷ. Các nhà sản xuất phim lập tức quan tâm và Larsson sắp được hưởng thành quả lao động thì sự cố đau lòng xảy ra. 

Ngày 9/11/2004, Larsson đến tòa báo Expođể gấp rút hoàn thành số tạp chí mới. Thang máy bị hỏng nên ông quyết định đi bộ 7 tầng cầu thang. Ông đã gục xuống khi vừa bước chân tới văn phòng.

Larsson sáng lập Expo vào năm 1995 xoáy sâu vào khuynh hướng phản dân chủ, phân biệt chủng tộc ở Thụy Điển khiến một số kẻ cực đoan khó chịu. Cơ sở in ấn của báo bị phá hoại, thông tin cá nhân của Larsson lộ khắp nơi. 

Bởi vậy, ông đã lắp một cánh cửa dày ở nhà, đi làm theo những tuyến đường khác nhau mỗi ngày. Không chỉ nhận các lời dọa giết, Larsson từng bị 1 nhóm người cầm gậy bóng chày chờ ngoài văn phòng. 

Bạn gái Eva của ông tâm sự: "Rất nhiều người muốn loại bỏ Stieg. Tôi luôn nghĩ rằng một ngày nào đó, tôi sẽ nghe tin anh ấy bị giết”. Có lúc cặp đôi còn nhận được lá thư chứa đạn bên trong. 

Bởi vậy, không khó hiểu khi nhiều người nghi ngờ rằng cái chết của Larsson không phải là sự cố bệnh tật. 

Tuy nhiên, nguy cơ bị đau tim của Larsson cũng rất cao khi ông có thể hút 60 điếu thuốc mỗi ngày, cộng với vô số đồ ăn vặt, cà phê cùng khối lượng công việc khổng lồ. 

Bí mật đen tối khởi nguồn cho bộ ba bom tấn

Dù nổi tiếng nhưng Larsson luôn gặp khó khăn về tài chính, thậm chí phải nhờ người yêu giúp đỡ. Ông từng nói với một người bạn: "Tôi chán ngấy việc đi khắp nơi xin tiền cho Expo. Tôi cần giải pháp dứt điểm".

Trong kỳ nghỉ với bạn gái, Larsson bắt đầu viết bộ ba Thiên niên kỷ. Hai nhân vật xuyên suốt truyện là tin tặc bất ổn Lisbeth Salander và phóng viên điều tra Mikael Blomkvist của tạp chí Millennium(Thiên niên kỷ). Họ cùng nhau phá các bí ẩn đầy tội lỗi. 

Khi 15 tuổi, Larsson chứng kiến ​​1 cô gái bị tấn công nhưng ông đã không can thiệp. Loạt truyện Thiên niên kỷlà cách Larsson xin lỗi nạn nhân đó: “Tôi cần phải viết cuốn sách này, nó thực sự quan trọng với tôi... Tôi cảm thấy rất tệ về những gì mình đã chứng kiến”. 

Eva không phủ nhận việc hợp tác với Larsson nhưng khẳng định người bạn đời quá cố đã tự viết các tiểu thuyết. 

Tuy nhiên, một số người vẫn chất chứa nghi ngờ. Đồng nghiệp Anders Hellberg đánh giá Larsson không đủ tầm để viết loạt truyện bán chạy. Người bạn Kurdo Baksi cũng chung quan điểm. Baksi đã từ chối đọc bản thảo cuốn sách của Larsson: "Tôi nghĩ anh ấy đang nói đùa. Anh ấy giỏi viết chính trị, không phải thể loại ly kỳ”.  

Tranh cãi sau sự ra đi của Larsson

Eva và Larsson gặp nhau khi còn trẻ và ở bên nhau cho đến lúc ông qua đời. Năm 1983, họ bắt đầu nghĩ tới chuyện kết hôn nhưng quyết định hoãn lại để tránh công khai thông tin cá nhân. Không có giấy tờ nào liên kết cặp đôi về mặt pháp lý hoặc tài chính. 

Bởi vậy, toàn bộ lợi nhuận từ bộ ba Thiên niên kỷđã thuộc về gia đình của Larsson. 

Trong khi đó, Eva sở hữu chiếc laptop của bạn trai - được cho là chứa cuốn 1 tiểu thuyết đang viết dở dang. 

Cha và em trai của Larsson thừa kế 1 nửa căn hộ của Larsson. Họ đề nghị trao toàn quyền sở hữu nhà cho Eva để đổi lấy chiếc laptop. Cô từ chối, gọi lời đề nghị đó là tống tiền. Sau đó, gia đình Larsson gợi ý khoản dàn xếp 2,6 triệu USD nhưng Eva không phản hồi. 

10.000 người yêu cầu loại bỏ tác phẩm nổi tiếng nhất của Han Kang khỏi thư viện